Ondanks de vele onderzoeken die gedaan zijn naar de oorsprong van het Papiaments is nog niemand in staat gebleken de exacte bron te verklaren. Bekend is dat de taal is ontstaan omstreeks de zeventiende eeuw; een tijd waarin de slavernij hoogtijdagen vierde op het eiland Curaçao. De West-Indische Compagnie had in die tijd een slavendepot op Curaçao, van waaruit slaven gekocht en verkocht werden aan landen over de hele wereld. Een groot deel van deze slaven kwam uit Afrika. Deze slaven werden, behalve voor de handel, ook gebruikt om te werken op de plantages of zoutpannen van de Nederlandse koloniën.

De meest waarschijnlijke theorie over het ontstaan van het Papiaments is dan ook dat de taal gegroeid is uit de wil van de slaven om met elkaar te kunnen communiceren. Papiaments is een creooltaal ontstaan uit de Portugese taal. Er is onder taalkundigen lang discussie geweest waar en hoe de taal ontstaan is en zich verder ontwikkeld heeft. Sommige onderzoekers hebben beargumenteerd dat Spaans de grootste invloed op de taal heeft gehad (gezien de overlappende overeenkomstige woordenschat). Andere onderzoeken houden het op een Braziliaanse/Creoolse invloed. Het meest recente onderzoek gaat er echter van uit dat Papiamentu genetisch verwant is aan de Afro-Portugese creooltalen van Kaapverdië, Guinea-Bissau en de Casamance (Senegal) en dus een Portugese en West-Afrikaanse (Wolof, Mandinka) basis heeft, en vervolgens in de tweede helft van de 17de eeuw verregaand gerelexificeerd is (zie Jacobs 2012).

Door eeuwenlang contact met het Nederlands zijn er hier ook heel wat sporen van terug te vinden in de verschillende varianten van het Papiaments. Enkele voorbeelden hiervan zijn: tiki (tikje), hopi (hoopje), masbangu (marsbanker), robèki (rood bekje), heldu (gulden), buki (boek) en telep (theelepel). Het huidige Papiaments heeft ook veel nieuwe woorden uit het Engels, Spaans en Nederlands. Door haar complexe transatlantische geschiedenis is het Papiaments evolutionair een van de meest complexe talen ter wereld - tweemaal relexificeerd - en daarmee tevens een bijzonder interessant taalkundig onderwerp en een schoolvoorbeeld van taalcontact.

Vanwege de relatieve isolatie van de taalgemeenschappen die kenmerkend is voor eilanden is heel wat variatie in het Papiaments tussen de verschillende eilanden. Er zijn aanwijzingen dat een vroege variant van het Papiaments werd gesproken in sommige dorpen op het Venezolaanse schiereiland Paraguaná. Sommige onderzoekers beweren dat het Papiamentu dat ontstaan is op Curaçao via Venezuela op Aruba terecht is gekomen en dat dat de reden is waarom het Arubaanse Papiaments qua klank en woordenschat meer op het Spaans lijkt. (Papiaments - Wikipedia)

Hoe ervaren anderen het leren van de taal?

Op mijn stage school zitten een aantal docenten die vanuit een ander land naar Curaçao zijn gekomen en hier zijn gaan wonen. Aan deze docenten heb ik gevraagd hoe zij het vonden om de taal te leren en hoe ze dit gedaan hebben. Al deze antwoorden zijn anoniem en worden aangegeven als A, B, C, D, E, etc. Zo behoudt iedereen op mijn stageschool hun privacy aangezien ik dit ook heb aangegeven aan de docenten. Het volgende is hier uit gekomen;

A: Ik heb 23 jaar geleden een cursus gevolgd om zo snel mogelijk veel te leren. Ik vond het niet heel lastig, maar zoals bij elke taal kost het wel moeite en tijd om iets nieuws te leren. Ik raad het de mensen die naar Curaçao komen om te werken wel sterk aan om een cursus te doen.

B: Ik heb zelf nog niet de taal goed onder de knie, maar ben dit wel aan het leren. Ik doe dit nu door heel veel te oefenen met woorden en dingen hardop voor te lezen. Zo leer ik de betekenissen van woorden en leer ik het ook uit te spreken.

C: Ik vond het niet makkelijk om te leren, maar ik had wel Spaans als basis. Ondanks dat heeft het wel een paar jaar geduurd voordat ik het vloeiend kon spreken. Ik heb het leren ondersteund door de kranten te lezen, tv te kijken, radio te volgen of persberichten en persconferenties te beluisteren/volgen. 

Dit waren een aantal voorbeelden van hoe de docenten het hier ervaren hebben, maar de meesten docenten op mijn school zijn hier geboren en hebben dus vanaf kleins af aan al geleerd en gesproken.

Enquête 

- Bon dia, de nada, danki, en serio, wablief
- Begroeten, vragen hoe het gaat etc
- Ik kan de benodigde woorden om mensen aan te spreken, spreken
- Begroeten en korte woorden zoals sintha en basta
- 1 tm 10
- Basis woorden voor in de keuken
- Restaurant woorden
- Bon, dia, siman, tardi, nochi, kon ta bai, ku, bo, kas, mi
- Ik spreek het vloeiend
- Bon dia, bon tardi, bonochi en mash danki

- Bon dia, bon tardi, bonochi en mash danki

- Cijfers 1 t/m 30, bon dia, bon tardi, bon nochi

Zo zie je dat de algemene woorden om mensen mee te begroeten al snel geleerd worden door mensen. Ook valt het op dat het door sommige mensen vloeiend wordt gesproken en dat sommige mensen woorden leren die gericht zijn op hun stage of werk.
Iedereen leert de taal dus anders, want ik zelf leer bijvoorbeeld meer woorden voor in het onderwijs i.p.v. voor in de keuken. Uiteindelijk kent iedereen wel de basis woorden of zelfs de getallen.

De woorden die mijn collega's aan raadde aan stagiaires en nieuwe mensen op het eiland om als eerste te leren kwamen hier goed mee overeen. Dit waren namelijk de volgende;

- Leer groeten

- Dagen van de week

- Kunnen tellen tot 100

- Beleefdheden/vriendelijkheid

- Basisconversatie

- Boodschappen/in de winkel

- Omgangstaal

- Bon dia, Bon tardi en Bon nochi

- Migusta (ik hou van)

Belemmeringen als je de taal niet spreekt